Một trong những điều đem lại nhiều vấn đề khó khăn đến các lệnh giao dịch, đó là đừng quá “bó buộc” , gắn chặt với chúng. Thực tế, bạn nên hát bài không cảm xúc mỗi khi (có ý định) vào lệnh giao dịch.

Bạn không nên kỳ vọng vào bất kì một lệnh giao dịch nào rằng nó sẽ thắng, hoặc thua. Dù cho bạn có tự tin đến đâu về phương pháp giao dịch ngoại hối của mình (thực tế có tỉ lệ thắng cao vượt trội), bạn cũng không thể chắc chắn 100% rằng lệnh giao dịch vừa vào sẽ có lãi hay lỗ. Bởi trong nghiệp trading, có một tỉ lệ ngẫu nhiên của những lệnh thắng và lệnh thua, bất kể phương pháp giao dịch của bạn như thế nào.

Đừng nhầm lẫn ở đây, tôi không nói 1 lệnh bạn giao dịch thì sẽ có 1 con số X % bạn sẽ thắng lệnh ấy. Tôi đang nói về một chuỗi giao dịch trong thời gian đủ dài của bạn, trong trường hợp này bạn có thể kỳ vọng giành chiến thắng trong X % thời gian. ( X=60 chẳng hạn ). Rất nhiều traders lẫn lộn khi nghĩ rằng lệnh họ vừa vào sẽ thắng, hay lệnh vừa vào có 60% chiến thắng, trên thực tế điều này không chỉ đơn giản như vậy.

Tôi muốn bạn nghĩ về 1 chiếc lọ thủy tinh, ở trong có 100 viên bi, 40 viên bi màu đỏ tượng trưng cho lệnh thua, 60 viên xanh còn lại tượng trưng cho lệnh thắng. Bạn có thể nghĩ rằng chúng ta có tỉ lệ thắng là 60%, thua là 40%, đúng không nào?

Bây giờ bạn xóc chiếc lọ này lên, nhắm mặt lại và đưa tay vào lấy 1 viên bi, bạn không thể biết được mình sẽ lấy được viên xanh hay đỏ đúng không? Dù bi xanh nhiều hơn nhưng lúc này bạn chắc không có nhiều kỳ vọng vào việc mình sẽ lấy được nó chứ? Mọi thứ được phân bổ ngẫu nhiên.

Đây là một ví dụ khác: Giả sử bạn đang chơi trò tung đồng xu và 4 lần liên tiếp xuất hiện mặt sấp. Vậy lần tung tiếp theo kỳ vọng mặt ngửa sẽ xuất hiện? Bạn tin rằng điều đó sẽ xảy ra để mang chiến thắng về cho bạn? Chưa chắc! Nếu bạn tiếp tục tung đồng xu lần thứ 5 thì tỷ lệ sấp/ngửa vẫn là 50/50. Tỷ lệ này là không đổi dù bạn có làm bao nhiêu lần đi chăng nữa. Các nhà tâm lý học gọi mô hình trên là “sai lầm của con bạc” (gambler’s fallacy, còn gọi là Sai lầm Monte Carlo) và theo một nghiên cứu vừa được công bố hồi đầu tháng trên tạp chí PNAS thì bộ não của chúng ta thường mắc phải sai lầm này.

Đây chính là điều (tôi khuyên) bạn nên nghĩ về trading. Dù cho bạn kỳ vọng rằng mình có 60% chiến thắng, bạn cần nghĩ rằng những lệnh thắng thua được phân bổ một cách ngẫu nhiên, luôn luôn như vậy. Một khi bạn nhận thức rõ rằng mỗi giao dịch đều có 1 tỉ lệ thắng thua bằng nhau, bạn sẽ không còn đặt nhiều cảm xúc vào nó (hi vọng, sợ hãi,…). Bạn trở nên vô tư hơn trong giao dịch, và cũng từ đó những quyết định đưa ra sẽ đúng đắn – hợp lí hơn.

Thi thoảng có bạn gửi email cho tôi, nói rằng đang rất “hứng thú” với dãy nến này, dãy nến kia, họ kỳ vọng những dấu hiệu đó dẫn họ đến chiến thắng. Tôi nghĩ rằng bạn không nên có hứng thú như vậy, đừng đặt cảm xúc nào vào giao dịch, bất kỳ giao dịch nào.

Khi bạn bắt đầu loại bỏ được cảm xúc và những điều “gắn chặt” với trading, bạn sẽ làm những điều đúng đắn, bạn sẽ quản lý rủi ro tốt hơn, bạn sẽ không “táy máy” lệnh đang chạy (cắt lỗ sớm, chốt lời vội). Bạn nhận ra một thiết lập nến hình thành có thể cho bạn lợi nhuận hay có thể làm bạn mất tiền, bạn chấp nhận mất 1 khoản tiền “vừa phải” nếu thua lỗ và bạn để thị trường làm nốt công việc của nó sau khi lệnh đã chạy.

Khi giao dịch, bạn thấy 1 dãy nến tương tự với dãy nến giúp bạn kiếm được tiền vào lần trước và kỳ vọng lần này cơ hội ngon ăn lại đến rồi (nhiều khả năng bạn còn tăng volume – size lệnh lên). Bằng lối suy nghĩ này, bạn đang đưa bản thân vào nguy cơ bị thất vọng và “tổn thương” cảm xúc. Bạn đang quên rằng bất kỳ lệnh nào cũng đều tuân theo tỉ lệ thắng thua ngẫu nhiên, mà chẳng hề liên quan gì đến những lệnh trước đây cả. Dù dãy nến có y hệt 99% như lần gần đây nhất bạn thắng, thì cũng sẽ là một kết quả ngẫu nhiên thắng thua đối với lệnh bạn đang định vào bây giờ.

Dù phương pháp của bạn khiến bạn tự tin đến đâu, dù quá khứ bạn có thành tích tốt ra sao, đừng cho phép bản thân bị ảnh hưởng bởi kết quả của những lệnh giao dịch.

Lệnh này không ảnh hưởng hay có bất kỳ mối liên hệ nào với lệnh kia. Nếu lệnh này thua, lệnh sau có thể sẽ là lệnh thắng (hoặc thua) và lệnh sau nếu thắng thì lệnh sau nữa có thể sẽ là lệnh thua (hoặc thắng). Nếu bạn có 60% tỉ lệ thắng lợi, hãy nhớ rằng tỉ lệ này dựa trên 1 chuỗi nhiều lệnh (không phải chỉ 5,10 lệnh) và bạn hoàn toàn rất có khả năng có 5-10 lệnh thua liêp tiếp.

Mục tiêu của bạn là không để bản thân bị ảnh hưởng cảm xúc khi giao dịch trong thị trường, trading không hẳn chỉ là thắng hay thua. Hãy nghĩ theo xác suất (nếu có thời gian, bạn nên tìm hiểu thêm về Poker, một trò chơi khá tương đồng với trading, và bổ trợ rất nhiều cho việc giao dịch). Thắng, có tiền, thấy bình thường. Thua, mất tiền, chẳng sao.

Những tài khoản cháy là kết quả của hàng loạt lỗi giao dịch liên tiếp không ngừng. Bạn quá “thiết tha” với một lệnh giao dịch với dãy nến “nhiều khả năng” chiến thắng, bạn nhân đôi – nhân ba rủi ro của mình lên, với hi vọng kiếm thật nhanh, thật nhiều. Chẳng may lệnh thua, bạn thất vọng, chán nản, … Bạn phát điên, tức giận khi mất tiền, bạn tiếp tục hăng máu trả thù nhảy vào thị trường với mức đặt rủi ro thậm chí còn cao hơn, để gỡ lại và “dậy” cho thị trường một bài học. Cứ thế cứ thế, cho đến khi tài khoản của bạn bốc hơi, rất nhanh.

Những điều này hoàn toàn có thể tránh được, khi bạn thay đổi cách mình nghĩ về trading. Bằng cách nghĩ đúng đắn về xác suất, bạn có thể khắc phục được một trong những lỗi nguy hiểm nhất làm traders mất tiền, đó là sự kỳ vọng.

Hãy nhớ lại về khoảng thời gian bạn chơi tài khoản demo, bạn có lẽ đã làm rất tốt đúng không, như hầu hết các traders khác. Vì sao lại thế? Đó là bạn có “cách nghĩ” đúng, bạn không có kỳ vọng bởi số tiền đang nhảy múa trước mặt bạn là ảo, bạn cũng chẳng mấy quan tâm nếu lệnh thua hay thắng. Nếu bạn có thể làm điều này với tài khoản thật, tôi nghĩ rằng bạn sẽ kiếm được tiền với thị trường, trong dài hạn.

Chúc bạn may mắn.

By Led